Günlük cep telefonu kullanım süresi 5 saatin üzerine çıkıyorsa, bu durum bağımlılık riskini beraberinde getirebilir.
Uzmanlar, cep telefonu bağımlılığının hem bireysel yaşamı hem de sosyal ilişkileri olumsuz etkileyen ciddi bir sorun haline geldiğine dikkat çekiyor.
Psikiyatri Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Alptekin Çetin, cep telefonu bağımlılığına dair belirtiler, nedenler, etkiler ve tedavi yolları hakkında önemli bilgiler paylaştı. Bilinçli ve kontrollü telefon kullanımının önemini vurgulayan Çetin, cep telefonunun kişinin hayatını aksatacak düzeye gelmesi durumunda profesyonel destek alınması gerektiğini belirtti.
Cep telefonu bağımlılığının kişinin sosyal ilişkilerinde, iş hayatında ve aile yaşamında sorunlara yol açabileceğini ifade eden Dr. Çetin, bu durumun kişinin sorumluluklarını yerine getirmekte zorlanmasına neden olabileceğini söyledi. Türkiye’de ve dünyada yapılan araştırmaların, cep telefonu bağımlılığı oranının %5 ila %10 arasında değiştiğini gösterdiğini aktardı.
Gün içinde 5 saat ve üzeri cep telefonu kullanımı, bağımlılık riskinin göstergesi olabilir. Sabah uyanır uyanmaz ve gece yatmadan hemen önce cep telefonuyla geçirilen süre de bu riski artıran önemli faktörler arasında.
Dr. Çetin, cep telefonu bağımlılığının sadece psikolojik değil, aynı zamanda fiziksel etkiler doğurabileceğini belirtti. Uyku problemleri, dikkat dağınıklığı, sosyal izolasyon, göz yorgunluğu, boyun ve sırt ağrıları gibi sorunların yanı sıra stres, huzursuzluk ve depresyon gibi duygusal belirtiler de görülebiliyor.
Aşırı telefon kullanımının beyindeki ödül mekanizmasını etkilediğini vurgulayan Çetin, dopamin seviyelerinde meydana gelen değişimlerin bağımlılık gelişiminde rol oynadığını ifade etti. Bu durum, bireyin haz alma eşiğini değiştirerek telefonu daha sık ve uzun süre kullanmasına neden olabiliyor.
Dr. Çetin, cep telefonu bağımlılığını değerlendirmek için kullanılan testlerden biri olan “Akıllı Telefon Bağımlılığı Ölçeği Kısa Form”un, bireylerin telefon kullanım alışkanlıklarını sorgulamak açısından faydalı olduğunu belirtti. Bu testte yer alan “Akıllı telefonu kullanmaktan dolayı planladığım işleri aksatırım” gibi ifadelere verilen yanıtlar, kişinin bağımlılık düzeyine dair fikir verebilir.
Eğer cep telefonu kullanımı kişinin günlük yaşamını olumsuz etkileyecek düzeye gelmişse, bu durumda profesyonel destek alınması gerektiğini belirten Dr. Çetin, tedavi sürecinde kullanım süresinin kısıtlanması, gerektiğinde ilaç tedavisi, bireysel veya grup terapileri gibi yöntemlerin uygulanabileceğini söyledi.
Son olarak, sağlıklı telefon kullanımı için önerilerde bulunan Dr. Çetin, şunları ifade etti: “Telefonu amaçlı ve kontrollü kullanmaya özen gösterin. Fiziksel aktivitelere ve sosyal etkileşimlere zaman ayırın. Yeni hobiler edinin ve gerçek dünyayla bağ kurmaya gayret edin.”