DEVA Partisi Genel Başkan Yardımcısı ve Mersin Milletvekili Mehmet Emin Ekmen, TBMM Genel Kurulu’nda Yeni Yol Grubu’nun ‘Zeytin ve zeytinyağı sektöründe derinleşen krizin sosyoekonomik boyutları’ başlıklı araştırma önergesi kapsamında konuştu. Ekmen, Türkiye genelinde zeytinyağı üretiminde %35’lik düşüş yaşandığını vurguladı.
Ekmen, Mersin’in zeytincilikteki konumuna değinerek, “Mut ilçemiz, 14 milyon zeytin ağacıyla Türkiye’nin ilk 10 üretim havzasından biridir. Toroslar’ın eteklerinde, Göksu Deltası ve Akdeniz’in altında yer alan bu özel mikroklima sayesinde zeytinlerimiz hastalıklardan uzak ve ilaçsız yetişiyor. Eğer yerel ve merkezi idare bu konuya özel önem gösterirse, bölgedeki zeytinlerin organik sertifikası kaçınılmaz olacaktır” dedi.
Mut Ziraat Odası Başkanı Muharrem Yılmaz ve üretici Ali İhsan ile görüşmelerini aktaran Ekmen, Türkiye’deki üretim kaybına dair uluslararası verileri paylaştı:
“AK Parti’li arkadaşlar 2002’de 90 milyon olan zeytin ağacı sayısının bugün 200 milyona ulaştığını vurguluyor. Ancak 2024’e kıyasla bu yıl hem kuraklık hem don nedeniyle zeytinyağı üretiminde %35 düşüş yaşandı. Uluslararası Zeytin Konseyi toplantısında, dünya genelinde en sert verim kaybının Türkiye’de görüldüğü açıklandı; Fas’ta üretim %35 artarken Türkiye’de %43 gerileme yaşandı.”
Ekmen, Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi verilerine dayanarak, “Türkiye’nin zeytin üretiminin bu sezon 2 milyon 450 bin ton olması bekleniyor. Bunun 740 bini sofralık, 1 milyon 710 bini ise yaklaşık 310 bin ton zeytinyağına dönüşecek, bu da %35’lik kayba işaret ediyor. Girdi maliyetleri hızla artıyor; 1 litre zeytinyağı 200 lirayı buldu. İspanya’da üretim maliyeti 4-5 avro iken, Türk üreticilerin uluslararası pazarda rekabet etmesi neredeyse imkânsız. Genel Başkanımız Ali Babacan’ın sıkça vurguladığı gibi, üretici ve ihracatçının desteklenmesi şarttır.”
Ekmen, destekleme politikalarının yetersizliğine dikkat çekerek, “Türkiye, zeytinyağında 1998’den beri destekleme primini litre başına yaklaşık 40 sent olarak verdi, 2024’te ise İspanya ton başına 1,2 avro destek sağlarken Türkiye sadece 3 sent veriyor. Alınacak önlemler belli: Üretim %35 düştü diye ithalatı açmayın, üretici ve ihracatçıya özel destek paketleri açıklayın. Ayrıca ormanlık alanlardaki zeytinlikler yasal statüye kavuşturulmalı, gübre, işçilik, enerji ve nakliye gibi giderler kaynağında desteklenmelidir. Don felaketine ilişkin ödemelerin gecikmesi tablonun ağırlaşmasına sebep oldu.”