Güneydoğu’da Mısır Ekimi Enerji ve Su Krizi Yaratıyor

Dicle Elektrik, bölgedeki kaçak trafo kullanımı ve ruhsatsız kuyularla yapılan sulama faaliyetlerinin, orta ölçekli bir şehrin elektrik tüketimine eşdeğer düzeye ulaştığını bildiriyor.

Tarım ve Orman Bakanlığı’nın ikinci ürün mısır ekimine getirdiği yasağa rağmen, Mardin ve Şanlıurfa’da çiftçiler mısır üretimine devam ediyor. 2025 yılı itibarıyla bu iki ilde toplam 1 milyon 647 bin dekar alanda mısır ekildiği açıklandı.

Derin kuyular yüksek enerji harcıyor

Mısır tarlalarının sulanmasında, bazı bölgelerde 800-850 metre derinlikte bulunan yeraltı suları kullanılıyor. Bu derinlikten su çekmek için yüksek güçlü motopomplar tercih ediliyor ve bu sistemlerin enerji ihtiyacı oldukça yüksek. Dicle Elektrik’in teknik hesaplamalarına göre, yalnızca 100 dönüm mısır tarlasını sulamak için ortalama 130 bin kWh elektrik gerekiyor. Bu da binlerce hanenin aylık tüketimine denk geliyor.

“Mısır 9 defa, buğday 4 defa sulanıyor”

Dicle Elektrik Genel Müdürü Yaşar Arvas, mısırın su ve enerji ihtiyacının buğday gibi ürünlere kıyasla oldukça fazla olduğunu belirtiyor. Arvas, “100 dönüm mısır arazisinin sulanması için yaklaşık 122 bin ton su gerekiyor. Aynı miktar su ile 400 dönüm buğday arazisi sulanabilir. Bu nedenle mısır üretimi, sınırlı su ve enerji kaynakları üzerinde büyük bir baskı oluşturuyor” diyor.

Alternatif ürün olarak soya öne çıkıyor

Tarım ve Orman Bakanlığı’nın %75 hibe desteğiyle başlattığı soya üretimi denemeleri, özellikle Şanlıurfa’nın Ceylanpınar ilçesinde umut verici sonuçlar verdi. Soya, mısıra kıyasla çok daha az su ve enerji kullanıyor. Dicle Elektrik, bölgedeki üreticilerin bu tür alternatif ürünlere yönelmesini öneriyor.

Yağışlar rekor seviyede azaldı

Tarım Reformu Genel Müdürlüğü’nün Haziran 2025 verilerine göre, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yağışlar son 52 yılın en düşük seviyesine indi. Haziran ayında yalnızca 1,7 mm yağış kaydedilirken, bu değer uzun yıllar ortalamasının %80 altında. Ayrıca Ekim 2024 – Haziran 2025 döneminde yağışlar normalin %26 altında gerçekleşti.

4.405 kaçak trafo tespit edildi

Kaçak tarımsal sulama faaliyetlerinin bir diğer göstergesi de tespit edilen kaçak trafolar. Dicle Elektrik’in verilerine göre, son iki yılda bölgede toplam 11 bin 454 kaçak trafo belirlendi. Bu trafoların 4 bin 405’inin resmi aboneliği olmasına rağmen kaçak kullanım yaptığı, 7 bin 49’unun ise herhangi bir kaydının bulunmadığı açıklandı. Kaçak trafo kullanımında Şanlıurfa, 6 bin 416 adet ile başı çekiyor.

“Yeteri Kadar” kampanyasıyla farkındalık artıyor

Dicle Elektrik, sadece teknik ve yasal denetimlerle değil, farkındalık çalışmalarıyla da çözüm arıyor. “Yeteri Kadar” adlı sosyal sorumluluk kampanyasıyla, bölgedeki çiftçilere su ve enerji verimliliği konusunda eğitimler veriliyor. Aynı zamanda çocuklara yönelik tiyatro gösterileri, yarışmalar ve eğitim içerikleriyle bilinçlendirme çalışmaları da sürdürülüyor.